Thực hiện nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quảng Trị có 2 đơn vị hành chính cấp huyện thuộc diện sắp xếp là thị xã Quảng Trị và huyện đảo Cồn Cỏ. Tuy nhiên, do yếu tố đặc thù nên giữ nguyên, chưa sắp xếp. Về cấp xã, có 33 xã, thị trấn phải tiến hành sắp xếp và đã sắp xếp thành 17  xã, thị trấn, đồng thời hoàn thành chỉnh lý, bổ sung hồ sơ địa giới hành chính mới.

Sau sắp xếp, toàn tỉnh giảm 16 xã. Quá trình sắp xếp đã bố trí công tác, giải quyết chế độ, chính sách cho 288 cán bộ, công chức, trong đó tuyển dụng lên huyện 16 người; điều động giữa các xã 34 người; tinh giản biên chế 126 người; nghỉ hưu theo Nghị định 26 của Chính phủ 62 người; nghỉ hưu đúng tuổi 44 người. So với quy định, vẫn còn dôi dư 210 cán bộ, công chức. Bên cạnh đó, đã giải quyết chế độ, chính sách cho 235 người hoạt động không chuyên trách cấp xã và 556 người cấp thôn bằng chính sách của địa phương.
 

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh khóa XV giám sát việc sắp xếp đơn vị hành chính tại huyện Gio Linh

Đánh giá về kết quả sáp nhập, UBND tỉnh cho rằng địa phương đã thực hiện đúng về nội dung, thời gian theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề ra. Sau sắp xếp đã kiện toàn, sắp xếp bộ máy của các tổ chức trong hệ thống chính trị các xã, thị trấn mới và đi vào hoạt động, từng bước ổn định, tập trung xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh ở địa phương, hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra. Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã phù hợp với thực tiễn và xu thế, đảm bảo bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã gặp nhiều khó khăn, tạo áp lực cho địa phương. Nhất là người hoạt động không chuyên trách cấp xã dôi dư nhiều, tạo áp lực cho địa phương và ảnh hưởng đến tâm tư cán bộ, công chức; hầu hết các xã, thị trấn sau sắp xếp đều sử dụng 2 trụ sở làm việc nên công tác chỉ đạo, điều hành cũng như việc đi lại của cán bộ, công chức và người dân gặp nhiều khó khăn; nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ quy định không thu lệ phí mà không quy định việc miễn hay hỗ trợ các khoản phí hành chính đối với người dân, doanh nghiệp, tổ chức khi thực hiện chuyển đổi giấy tờ, trong khi đó khoản phí hành chính lớn hơn nhiều lệ phí được miễn, tạo sự bất bình trong Nhân dân, cụ thể khi đăng ký biến động trên giấy CNQSD đất, người dân được miễn 14.000 đồng nhưng phải nộp 137.000 đồng tiền phí hành chính. Từ đó, kiến nghị Quốc hội quan tâm tháo gỡ.

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Hưng cho biết, UBND tỉnh đã giao Sở Xây dựng tham mưu đề án xây dựng các trụ sở UBND xã, trong đó sẽ ưu tiên quy hoạch lại trung tâm các xã sáp nhập để bố trí kinh phí xây dựng. Hiện nay đề án đang trong giai đoạn hoàn thiện để trình HĐND tỉnh thông qua.

Phát biểu kết luận buổi giám sát, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lê Quang Tùng ghi nhận nỗ lực của UBND tỉnh trong tổ chức thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh với quyết tâm chính trị cao nhất, hoàn thành trong thời gian ngắn, trong điều kiện nguồn lực địa phương khó khăn, khối lượng công việc nhiều và bước đầu thực hiện thành công. Bên cạnh đó, chia sẻ với những khó khăn trong quá trình thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, đồng thời cho rằng những khó khăn này các địa phương khác trong cả nước đang gặp phải.

Bí thư Tỉnh ủy cho rằng, sau 2 năm thực hiện nhưng UBND tỉnh chưa tổ chức sơ kết để đánh giá chi tiết quá trình thực hiện nhằm nhìn nhận những khó khăn, tồn tại để chủ động xây dựng giải pháp tháo gỡ. Chính vì vậy, trong thời gian tới tiếp tục triển khai trên cơ sở phát huy kết quả đạt được, khắc phục những khó khăn, đồng thời phải xác định rõ những phần việc của địa phương, trung ương. Qua đó, cần sự chỉ đạo quyết liệt, xuyên suốt của Tỉnh ủy đối với HĐND, UBND tỉnh nhằm xây dựng các nghị quyết, chính sách thực hiện.

Bí thư Tỉnh ủy ghi nhận các kiến nghị để tổng hợp tham gia ý kiến với Quốc hội và Chính phủ quan tâm tháo gỡ nhằm đưa chủ trương đi vào cuộc sống ngày càng hiệu quả.